Chanukah to święto, które w dzisiejszej praktyce stało się osobliwym przykładem wzajemnego oddziaływania na siebie judaizmu i chrześcijaństwa. Wywodzi się ono z ducha walki przeciwko próbom asymilacji Żydów za czasów helleńskiego panowania nad Jerozolimą. Tymczasem dzisiaj stało się jednym z najbardziej znanych, rozpoznawalnych i zasymilowanych świąt żydowskich w zhellenizowanym świecie chrześcijańskim.

Jakiś czas temu mój tata podesłał mi link do cyklu wykładów o Nowym Testamencie, które odbyły się na Uniwersytecie Yale. Na pierwszych zajęciach, wprowadzeniu do kursu o Nowym Testamencie, wykładowca robi studentom prosty test – podaje im dziesięć faktów, cytatów lub dogmatów, a studenci mają zadecydować, czy pochodzą one z Biblii, czy nie. Pytania brzmią następująco:

DAWID NA GÓRZE (2 Sam. 15:1-9, 10-18, 19-28, 29-37)

Był w życiu króla Dawida moment, w którym bardzo potrzebował kontaktu z Panem Bogiem. Szukał rozmowy z Panem dlatego, że znalazł się w krytycznej sytuacji. Oto jego własny syn, Absalom, odmówił mu posłuszeństwa jako dziecko i poddany, uzurpatorsko przejął władzę i nadciągał pod mury Jerozolimy, aby obalić swego ojca.

Kontynuacja tekstu: Droga konieczna

Droga z Jeruzalem do Galilei. Samaria. Spotkanie przy studni. Woda. Słowa prawdy. Rozmowa ponad granicami pomiędzy tym, co duchowe a tym, co cielesne. Rozmowa człowieka doskonałego z człowiekiem grzesznym. Spotkanie, które odmienia serce, sprawia, że życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej. Ale o tym, już było (cz. 2 - Woda żywa). Pora na wnioski końcowe.

Po skończonych mowach (Mat. 26:1-2) wieczorami siadał na trawie pod drzewem, czy może na kamieniu, pod gołym niebem. Ważne dni jeszcze przed nim. Duży ciężar do uniesienia.

Może przypominał sobie, z lekkim uśmiechem na ustach, huczny wjazd. Było tak głośno i dużo ludzi, a on na osiołku. Tylu ich było, tyle mieli zapału, który zaraz się rozpłynie. Tak działają tłumy… A może jeszcze ten wcześniejszy wieczór, przed wjazdem, kiedy Maria, na kolanach namaściła mu nogi. Zapachy mocno zapadają w pamięć. Albo później, z lekkim grymasem na ustach, wspomnienie powywracanych świątynnych stołów, oburzonych wekslarzy i gołębich piór, unoszących się po dziedzińcu.

Kontynuacja tekstu: Droga konieczna

Jezus w drodze do Galilei, w drodze do swoich. Przy studni Jakubowej, na terytorium Samarytan, rozmawia z przypadkowo spotkaną Samarytanką. W toku rozmowy Samarytanka wyraża wątpliwość co do możliwości porozumienia się dwóch kultur i systemów religijnych:

- Ojcowie nasi na tej górze oddawali Bogu cześć; wy zaś mówicie, że w Jerozolimie jest miejsce, gdzie należy Bogu cześć oddawać.

I pobłogosławił Bóg dzień siódmy i uczynił go świętym - 1 Mojż. 2:3

“Kiedy historia rozpoczęła swój bieg, na świecie była tylko jedna świętość, świętość w czasie. Kiedy na Górze Synaj miało być ogłoszone słowo Boga, obwieszczono też wezwanie do świętości w człowieku: Będziesz dla mnie świętym narodem... Przez sześć dni żyjemy w tyranii rzeczy przestrzeni; w dzień Szabatu staramy się sprostać świętości w czasie” – Abraham Joshua Heschel.

Dziś już wiadomo:
„Nie kradnij”, „Nie zabijaj”
I jeszcze osiem innych słów –
To jest po prostu miłość.

Ktokolwiek przykłada rękę do pługa, a wstecz się ogląda, nie nadaje się do królestwa Bożego. (Łuk. 9:62)

Bóg jest istotą miłosierną, ale nie tolerującą kompromisów. Nie lubi się nami z kimś lub czymś dzielić. Mimo tych jasnych deklaracji ze strony Pana Boga, my nadal próbujemy znaleźć usprawiedliwienie dla swoich zachcianek i „miłości”, które odciągają nas od Boga bądź czynią Go drugorzędnym w naszym sercu. (…) Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym (…) (2 Mojż. 20:5). Nie będziesz oddawał pokłonu bogu obcemu, bo Pan ma na imię Zazdrosny: jest Bogiem zazdrosnym (2 Mojż. 34:14).

Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią. - Przypowieści Salomona 3:20

Dzisiejsza wędrówka pod hasłem „Z pamiętnika tłumacza” zabierze nas w północne strony Izraela, ku górze Hermon. W pewnym artykule o Psalmie 133 znalazło się następujące zdanie:

Nie było w moim domu kożuchów, nakryć wełnianych, dywanów. Fruwały te uciążliwe owady czasami, ale jakieś domowe sposoby mamy skutecznie je odstraszały. Nie było też przed laty takiej obfitości moli spożywczych, jakie ostatnio pojawiają się w naszych domach. Ale czy te małe stworzenia miał Pan Jezus na myśli, kiedy zwracał się do słuchaczy z wezwaniem „skarbcie sobie skarby, których mól i rdza nie zniszczą” (Mat. 6:19)?

Kontynuacja tekstu: "Oręż, którym walczymy"

Jak cicho i po prostu dzieją się na ziemi te sprawy, które tak rozgłaszane są w niebie! A na ziemi działo się to tak: była więc biedna, młoda mężatka, Maria z Nazaretu, jedna z najlichszych mieszkanek miasta, tak mało uważana, że nawet nikt nie zauważył owego wielkiego cudu, jaki nosiła. Była cicha, nie wynosiła się, ale służyła mężowi, który nie miał ani sługi, ani służącej. Najzwyczajniej wyjechali oni z domu. Być może mieli osła, aby Maria miała na czym jechać, bo Ewangelie nie mówią o tym ani słowa i możemy nawet przypuszczać, że szli na piechotę. Droga z Nazaretu w Galilei do Betlejem, leżącego po drugiej stronie Jerozolimy trwała z pewnością dłużej niż jeden dzień.

Kluczowy werset:
W tym samym czasie przyszli niektórzy i donieśli Mu o Galilejczykach, których krew Piłat zmieszał z krwią ich ofiar. Jezus im odpowiedział: Czyż myślicie, że ci Galilejczycy byli większymi grzesznikami niż inni mieszkańcy Galilei, że to ucierpieli? Bynajmniej, powiadam wam; lecz jeśli się nie nawrócicie, wszyscy podobnie zginiecie. Albo myślicie, że owych osiemnastu, na których zwaliła się wieża w Siloam i zabiła ich, było większymi winowajcami niż inni mieszkańcy Jerozolimy? Bynajmniej, powiadam wam; lecz jeśli się nie nawrócicie, wszyscy tak samo zginiecie  (Łuk. 13:1-5, BT).

Codzienne wiadomości przynoszą nam za każdym razem nową porcję złych nowin: o katastrofach naturalnych, takich jak trzęsienia ziemi, powodzie, na skutek których w wielu krajach umierają ludzie, a ilość ofiar rośnie z uwagi na galopującą urbanizację. Do tego dochodzą jeszcze ofiary ludzkiego okrucieństwa: wojen, zamachów, zbrodni z niskich pobudek. Często powraca stwierdzenie, że niewinni umierają niezasłużenie!

Wyszedł inny koń, rydzy, a [temu, który] siedział na nim, dano mu, [aby] zabrał pokój z ziemi, a iżby jedni drugich zabijali, i dano mu miecz wielki. – Obj. 6:4

Jeśli ktoś wymachuje nad innymi mieczem strachu, to nie jest przedstawicielem Bożej mocy, lecz diabelskim jeźdźcem na rudym koniu ludzkich namiętności – niezależnie od tego, co ma wypisane na sztandarach.

Ale to masz, że nienawidzisz uczynków nikolaitów, których i ja nienawidzę.^* – Obj. 2:6

^*wg Kodeksu Synaickiego

Są na świecie rzeczy popularne. Są też wartości szlachetne. Przeważnie te dwa zbiory nie mają części wspólnych. Sprzyjanie wartościom popularnym w polityce nazywa się populizmem, a w sztuce komercją, tandetą i kiczem.