Warianty tekstowe Nowego Testamentu (3)

Poprzednio w cyklu "Warianty tekstowe Nowego Testamentu (cz. 2)":
1 Tym. 3:16

Badacie Pisma, bo szukacie w nich życia wiecznego – taką parafrazą słów z Ewangelii świętego Jana (5:39) otworzymy dziś kolejny odcinek „Wariantów”.  Poszukiwania zaprowadzą nas do I Listu Apostoła Pawła do Koryntian, r. 15, który traktuje o zmartwychwstaniu. Myśl zawarta w tym rozdziale jest jasna, wyłożona przystępnie, a dobitnie; nieoczekiwanie, niczym w lesie, natrafimy na splątany gąszcz. Spróbujmy się przez ten gąszcz przedrzeć.

Oto tajemnicę wam objawiam – nie wszyscy zaśniemy, ale wszyscy będziemy przemienieni. Aż dotąd (i dalej też) łatwo pojąć tok rozważań Apostoła. Ale gdy sięgniemy do tekstu greckiego…

1. Kodeks Watykański (IV w.)ma w tym miejscu tekst w powyższym brzmieniu; podobnie Kodeks z Clermont (Claromontanus – VI w.) – ale dopiero po późniejszej korekcie. W tej formie werset ów trafił do dawnych przekładów: syryjskich (datowanych na IV-VII wiek), koptyjskich (III-IV w.), etiopskiego (VI w.) i gockiego (IV wiek); tę wersję również najczęściej cytują starochrześcijańscy pisarze i komentatorzy.
2. Pierwotna wersja Kodeksu z Clermont ma w tym miejscu zupełnie inny zapis: Wszyscy zmartwychwstaniemy, lecz nie wszyscy będziemy przemienieni (!). Ręką późniejszego redaktora zastąpiono to zdanie formułą taką, jak w punkcie 1).
3. Nie wszyscy zaśniemy i nie wszyscy będziemy przemienieni– tak podaje nam źródło najstarsze, papirus Chester Beatty z około 200 roku po Chrystusie, oraz skorygowany Kodeks Aleksandryjski z V wieku…
4. …bowiem pierwotny zapis Kodeksu Aleksandryjskiego brzmiał: Wszyscy zaśniemy, lecz nie wszyscy będziemy przemienieni. Taką samą wersję odnajdziemy w Kodeksie Synajskim z IV wieku i Reskrypcie Efrema z V wieku, a także w dawnym przekładzie ormiańskim z V stulecia.

Oczywiście, rozbieżności nie są winą Pawła z Tarsu, autora tych słów. Być może jego naukę nie dość zrozumiano albo próbowano ją celowo zmienić, albo wreszcie – listu nie przepisano dość starannie; dość, że mamy przed sobą jedną z najtrudniejszych zagadek Nowego Testamentu. Znika ona – trzeba to wyraźnie podkreślić – jeśli opowiedzieć się za pierwszym z wariantów powyższego tekstu, najbardziej zgodnym z dalszym biegiem myśli Apostoła. Póki co, pozostaje nam na pomocy inna myśl Pawłowa, zawarta w tym samym liście: Cząstkowa jest nasza wiedza i cząstkowe prorokowanie; lecz gdy nastanie doskonałość, to, co jest cząstkowe, przeminie (…)Teraz bowiem widzimy jakby w lustrze i niby w zagadce, ale wówczas twarzą w twarz. Teraz poznanie moje jest cząstkowe, ale wówczas poznam tak, jak jestem poznany (1 Kor. 13:9-12).

Kontynuacja - "Warianty tekstowe Nowego Testamentu (cz. 4)":
Zakończenie Ewangelii świętego Marka, I List i Objawienie świętego Jana Apostoła