KIM JEST NAFTALI BENNETT?

W jaki sposób w ciągu niespełna dwóch dekad Naftali Bennett przeszedł drogę od nowojorskiego biznesmena do izraelskiego kandydata na premiera?

Urodzony w 1972 roku w Hajfie Bennett jest synem imigrantów z Kalifornii. Wychowywał się w świeckim domu, ale już kiedy był małym dzieckiem, jego rodzina powoli zaczynała przestrzegać zasad religijnych. Dziś sam określa się jako nowoczesny ortodoks.

Bennett służył jako dowódca kompanii w elitarnych jednostkach IDF Sayeret Matkal i Maglan oraz studiował prawo na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie.

Po uzyskaniu dyplomu założył firmę hi-tech, a następnie spędził kilka lat w Nowym Jorku, pełniąc funkcję dyrektora generalnego Cyota, firmy zajmującej się oprogramowaniem zapobiegającym oszustwom. Później nadzorował sprzedaż firmy za 145 milionów dolarów w 2005 roku. Następnie Bennett powtórzył ten wyczyn, kiedy inna firma, którą pomagał prowadzić, Soluto, została sprzedana w 2009 roku za 130 milionów dolarów.

Po powrocie do Izraela Bennett zajął się polityką i w latach 2006-2008 służył jako szef sztabu Benjamina Netanjahu, ówczesnego lidera opozycji; popadł wówczas w konflikt z żoną Netanjahu, Sarą, i został wykluczony z partii Likud.

Od stycznia 2010 do stycznia 2012 roku Bennett pełnił funkcję dyrektora generalnego Yesha Council, organizacji dla rad miejskich osiedli żydowskich na Zachodnim Brzegu.

W listopadzie 2012 roku Bennett został wybrany na szefa prawicowej, religijno-syjonistycznej partii Bayit Yehudi. Poprowadził partię w wyborach w 2013 roku do zdobycia 12 miejsc w Knesecie, czego partia religijnego syjonizmu nie widziała od 36 lat. W 19. kadencji Knesetu pełnił funkcję ministra gospodarki, ministra ds. religii i ministra ds. diaspory.

Bennett wszedł do Knesetu i ponownie zaskoczył, tworząc sojusz z Jairem Lapidem, który zdobył 19 mandatów z założoną przez siebie rok wcześniej partią Jesh Atid.

Nalegania tej pary, aby każdy z nich został przyjęty do rządu, zmusiły Netanjahu do przyjęcia Bennetta, którego początkowo wolał trzymać z dala od koalicji.

Bennett wykorzystał ten czas, by spróbować wyjść poza wizerunek przywódcy narodowo-religijnego i wyjść poza politykę religijną, by dotrzeć do wyborców świeckich, centrowych. Po wyborach w 2015 r. początkowo starał się o tekę ministra obrony, którą Netanjahu obiecał mu przed głosowaniem, ale potem popchnął go do objęcia stanowiska ministra edukacji, tradycyjnej roli dla partii narodowo-religijnej.

Jako minister edukacji Bennett uruchomił sztandarowy program zachęcający uczniów szkół średnich do studiowania matematyki i fizyki, argumentując, jak ważne jest to dla Izraela i jak system edukacji jest motorem napędowym narodowego przemysłu technologicznego.

Choć Bennett identyfikuje się jako nowoczesny ortodoks, kwestie ustawodawstwa religijnego nigdy nie były jego pasją. Jego praktyki religijne są też mniej rygorystyczne niż u innych przestrzegających prawa religijnego polityków. Bennett, na przykład, podaje kobietom rękę, a jego żona Gilat – pochodząca ze świeckiej rodziny – nie zakrywa włosów.

Po masakrze w synagodze Drzewo Życia w Pittsburghu Bennett wziął udział w ceremonii upamiętniającej ofiary, mimo że synagoga ta nie jest ortodoksyjna, co wcześniej było nie do pomyślenia w izraelskich partiach religijnych.

Co najważniejsze, Bennett gorąco popierał plan otwarcia części Ściany Zachodniej dla modlitw egalitarnych i nieortodoksyjnych. Plan ten został później odłożony na półkę z powodu nacisków ultraortodoksów, ale religijne umiarkowanie Bennetta stało się oczywiste.

Kiedy w grudniu 2018 roku rozpisano przedterminowe wybory, Bennett i jego partnerka Ajelet Szaked utworzyli partię Nowa Prawica przed wyborami w kwietniu 2019 roku, ale nie udało im się przekroczyć progu wyborczego.

Na jego szczęście, Netanjahu nie udało się stworzyć koalicji i Izrael przystąpił do nowych wyborów, dając jemu i Szaked kolejną szansę. Tym razem Nowa Prawica połączyła się z dwoma innymi mniejszymi prawicowymi, narodowo-konserwatywnymi partiami pod nazwą Jamina, a Ajelet Szaked stanęła na jej czele. Partia przekroczyła próg wyborczy, ale gdy Izrael poszedł do trzecich wyborów, Bennett przejął od Szaked rolę lidera partii.

W listopadzie 2019 roku Bennettowi udało się zmusić Netanjahu do mianowania go ministrem obrony. Bennett pełnił tę funkcję na początku kryzysu związanego z koronawirusem i przewodził wysiłkom mającym na celu skłonienie rządu do przeniesienia odpowiedzialności za zarządzanie pandemią na IDF.

Podczas gdy inni reagowali powoli, Bennett wziął się do pracy. Zlecił IDF dostarczenie technologii i badań do systemu opieki zdrowotnej, zainicjował wykorzystanie hoteli jako sanatoriów dla pacjentów chorych na koronawirusa i walczył o utworzenie krajowego centrum diagnostycznego, które wykonywałoby 100 000 badań dziennie.

Był to przejaw zaradności w czasach, gdy inni wydawali się bezwładni. Jednak Netanjahu trzymał swojego ministra obrony na dystans, a także posłuchał żądania systemu opieki zdrowotnej, by to on prowadził wojnę z pandemią, a nie IDF, mimo że armia posiadała niezbędne środki i plany.

Kiedy Gantz utworzył rząd jedności z Netanjahu w maju 2020 roku, Bennett odmówił przyłączenia się i zabrał Jaminę do opozycji, gdzie dokonał ostrego zwrotu przeciwko Netanjahu i zaczął wzywać wieloletniego premiera do ustąpienia. Przed wyborami w marcu 2021 roku Bennett odmówił zadeklarowania, do którego obozu należy – obozu pro-Netanjahu czy anty-Netanjahu – pozostawiając otwartą możliwość, że zrobi to, co robi teraz, dołączając do Lapida i innych partii centrowych i lewicowych. Pod jego przywództwem partia zdobyła siedem miejsc w wyborach w marcu 2021 roku.

30 maja Bennett ogłosił, że będzie pełnił funkcję premiera w szerokim rządzie jednościowym do sierpnia 2023 roku, po czym Lapid z Jesh Atid przejmie władzę.

Bennett będzie nadzorował trudną do zarządzania koalicję, która jest rozbita ideologicznie, składa się z ośmiu różnych partii i może się rozpaść przy każdym nowym kryzysie. Mimo to rząd ma jasne cele – uchwalenie dwuletniego budżetu, zapewnienie ministerstwom narzędzi do pracy i zrobienie wszystkiego, co w jego mocy, by w kraju zapanował spokój.

Naftali Bennett jako minister obrony w lutym 2020 r. (źródło: The Jerusalem Post)

---

Na podstawie: The Jerusalem Post - Naftali Bennett: Who is Israel's new prime minister?