Marcin Luter - Przekupstwo i dyplomacja

Kontynuacja tekstu: "Oręż, którym walczymy"

List adresowany był do “ukochanego syna, Marcina Lutra, profesora świętej teologii”. Papież bardzo jest rad, że Luter zdecydował się iść na ustępstwa. Wiele błędów bowiem można naprawić. “Nie śmierć grzesznika - mówi Pan – mnie cieszy, ale jego nawrócenie i życie w uwolnieniu od grzechów”- pisał w imieniu papieża Sadoleto. Lutra zaproszono do Rzymu, gdzie miał usprawiedliwić się przed papieżem; Leon X obiecał być dlań dobrotliwym ojcem.^*

List ów przesłany został na ręce elektora saskiego (Luter był plebejuszem, osobą zbyt niskiego stanu), który miał mu go przez swych sług doręczyć; tymczasem Fryderyk Mądry pismo to u siebie zatrzymał. Czyżby nie zaufał papieżowi? Militz zaś postanowił wreszcie wręczyć księciu upragnioną Złotą Różę, lecz tym razem elektor odmówił mu posłuchania. Złotą Różę odebrali książęcy doradcy. Militz bardzo się rozczarował – liczył, że zostanie szczodrze obdarowany przez księcia, a tymczasem otrzymał jakiś skromny upominek. Fryderyk nie dość, że nie przyjął Militza osobiście, to jeszcze nie zgłosił swej kandydatury na tron cesarski (nie na darmo nosił przydomek Mądrego). Zawiedziony w swych nadziejach Militz opuścił Saksonię. Na scenie wyborczej zatryumfował jedyny kandydat – król Karol Habsburg hiszpański.

12 stycznia 1519 roku umarł cesarz Maksymilian. Nieomal pół roku trwały targi o głosy poparcia dla jego wnuka Karola. Innego kandydata wprawdzie nie było, ale elektorzy chcieli przy tej okazji ugrać coś dla siebie.

Habsburgowie nie mieli dość pieniędzy, więc rzecz całą sfinansowali – jak zwykle – przebogaci Fuggerowie. Rozliczenia skrupulatnie zapisano w ich dokumentach bankowych – łączna suma darów dla książąt elektorów, ich doradców i innych współpracowników sięgnęła miliona guldenów ( ! ). Karol Habsburg nie miał czym spłacić gigantycznej pożyczki, więc dał w zastaw Fuggerom swe najlepsze rodowe posiadłości; dochody z nich płynące wyrównają bankierom tę górę złota wydaną na elekcję.

Elektor saski Fryderyk ogłosił, że on sam jest nieprzekupny i że nawet swym doradcom zakazał przyjmowania darów. Nie jest to zupełnie ścisłe – obiecano Fryderykowi, w zamian za poparcie dla Karola, zwrot pieniędzy pożyczonych cesarzowi Maksymilianowi, a synowi jego brata i następcy – małżeństwo z hiszpańską królewną. Zaciągnięte przez Maksymiliana długi nowy cesarz Karol zgodnie z obietnicą spłacił, natomiast swej siostry, królewny hiszpańskiej, za bratanka księcia elektora nie wydał. Na przeszkodzie stanęły wypadki późniejsze.

28 czerwca 1519 roku w katedrze we Frankfurcie nad Menem siedmiu elektorów jednomyślnie oddało swe głosy na Karola Habsburga (Ludwika Jagiellończyka, króla Czech i Węgier, reprezentował delegat). Panowanie Karola V, tak znaczące dla Niemiec, potrwa blisko 40 lat. Tylko 8 lat spędzi cesarz w Niemczech, i to w krótkotrwałych pobytach, bez stolicy, w ciągłych wojnach przeciwko połowie z tych książąt, którzy obrali go cesarzem.^* Miał ledwo lat 18, nie znał ani słowa po niemiecku; początek swego dziwacznego panowania spędzi w Hiszpanii, tam też dokona żywota. 

^* Richard Friedenthal, "Marcin Luter i jego czasy, PIW W-wa 1991

Kontynuacja - część XLIV. Dysputa w Lipsku

Cykl: "Oręż, którym walczymy" - spis odcinków